کوهمره سرخی از شمال به خان زنیان و دشت ارژن از بخش ارژن شهرستان شیراز، از شرق به بخش کوار شهرستان شیراز، از جنوب به بخش میمند شهرستان فیروزآباد و بخش مرکزی شهرستان فراشبند و از غرب به بخش جره و بالاده شهرستان کازرون محدود می گردد.کوهمره یکی از آخرین شاخه‌های جنوبی رشته‌کوه‌های زاگرس به شمار می‌‌رود. بلندترین قله کوهستان کوهمره سرخی کوه دلو است که حدود ۳۲۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد.
کوهمره سرخی به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم میشود. قسمت غربی از ورودی کوهمره سرخی در جاده شیراز بوشهر آغاز شده و تا روستای مسقان ادامه دارد. طوایف بککی و سقلمه چی نیز در این کوهمره ساکن هستند. طوایف بزرگ سرخی شرق عبارتند از ناصرو جیحون(جِحِین)،بیگی(بُگی)، جبارزار، شِکَره و دهدار که در حال حاضر به جز طایفه ناصرو ،بقیه طوایف در قسمت جنوبی کهمره سرخی(منطقه شوراب و روستا های پایین دست)سکونت دارند.
روستاها
روستا های منطقه کوهمره سرخی معمولا در امتداد جاده کوهمره سرخی واقع شده که اسامی تعدادی از روستاها از شمال به جنوب به قرار زیر است:
- ماسرم
- ده سرو
- چنارفاریاب
- کوزرگ
- امیرآباد
- بنگر
- بن زرد
- کربس
- ریچی
- بن دویه
- اسلام آباد
- دارنگون
- کراج
- رمقان
- سبوک
- فتح آباد
- جمالی
- شکفت
- بگدانه
- شوراب
- مسقان
- مورجان
- میگلی
کوچ‌نشینان منطقه
طبق پژوهش‌های عبدالله شهبازی، مردم‌شناس و صاحب نظر در زمینه ایلات و عشایر جنوب ایران، منطقه نامبرده در دوره ساسانی و سده‌های آغازین اسلامی رم دیوان نامیده می‌شده و یکی از پنج رم (ناحیه عشایرنشین) دوره ساسانی بوده‌است.
در کوهمره سرخی طوایف کوه نشین متعددی زندگی می‌کنند مانند: طوایف شش‌گانه سرخی، طایفه بککی، طایفه سقلمه‌چی، طایفه آرندی وکوزرک تمامی طوایف بسیار کهن بوده و از گویش و فرهنگ متمایزی برخوردارند(). قدمت این طوایف به «کردان فارس» دوره ساسانی می‌رسد. روستاهای کوزرک، ماصرم، ددو، بگدانه، شگفت، از روستاهای قدیمی کوهمره سرخی هستند.
مقر اصلی طایفه سقلمه چی در کوه دودو (دودویه) بود که به تدریج به کوهپایه دودویه منتقل شده و روستاهایی چون چشمه بردی، چنارک، ملاحسینی (سعادت آباد)، امیرآباد و اسلام‌آباد را ایجاد کردند.
در سالهای پس از انقلاب بخش مهمی از اعضای طایفه فوق در شهر شیراز مستحیل شده و بخشی هنوز در روستاهایشان به دامداری و کشاورزی اشتغال دارند. سعیدی سیرجانی، وقایع اتفاقیه: گزارشهای خفیه نویسان انگلیس.
طوایف گلکی ، مهرکی و دهدار از طوایف کوهمره نیستند. بلکه این دو طایفه به همراه طوایف گورکانی و بهادنی طایفه بزرگ کهکی را تشکیل می‌دهند؛ که طایفه بزرگ کهکی خود دارای فرهنگ و پیشینه و تبار خاص خود می‌باشد. طایفه کهکی بین شهرستان‌های فیروزآباد و فراشبند در استان فارس قرار دارد. طایفه کهکی فقط در همسایگی کوهمره سرخی قرار دارد و جزئی از آن نیست.
جستارهای وابسته
منابع
- ۱- عبدالله شهبازی، ایل ناشناخته: پژوهشی در کوه نشینان سرخی فارس، تهران: نشرنی، ۱۳۶۶.
- ۲- عبدالله شهبازی، مقدمه‌ای بر شناخت ایلات و عشایر، تهران: نشرنی، ۱۳۶۹.
- ۳-سعیدی سیرجانی، وقایع اتفاقیه: گزارشهای خفیه نویسان انگلیس.
برگرفته از ویکی پدیا
